Projekcją filmu „Papusza” 25 listopada 2013 r. oraz spotkaniem z aktorami Zbigniewem Walerysiem- odtwórcą roli męża Papuszy oraz Antonim Pawlickim odtwórcą Jerzego Ficowskiego zakończył się Tydzień z Papuszą, którego początek stanowił niedzielny spacer do miejsc związanych z cygańską poetką Bronisławą Wais Papuszą.

Imprezy odbywały się od 18 do 25 listopada 2013 r.

 
  Antoni Pawlicki i Zbigniew Waleryś      

Rozmowa z aktorami Antonim Pawlickim i Zbigniewem Walerysiem o filmie „Papusza” przy herbatce, kawie i sałatce, w gorzowskim Kinie „Helios” – na zakończenie Tygodnia Papuszy.

Przygotowując się do nagrań aktorzy mieli możliwość zamieszkania w domu olsztyńskich Romów, poznawali ich życie, tradycje, priorytety. Mówią, że od tej pory w każdej chwili nawet bez zapowiadania mogą pojawić się w rodzinie romskiej. Anonsować się nie trzeba, bo zawsze ktoś w kuchni będzie siedział – zapewnili aktorów Cyganie.

Romowie są wewnętrznie wolnymi ludźmi, jednak wolność przez nich pojmowana nie oznacza życia bez zasad. Tradycja i reguły są ściśle przestrzegane. Jeśli Cyganie kogoś poznają i mu zaufają, przyjmują jak członka rodziny, tak też było z Jerzym Ficofskim -  poetą, cyganologiem, którego w filmie grał Adam Pawlicki, nota bene wnuk aktorki Barbary Rachwalskiej Pawlickiej, którego jak brata przyjęli do swojej społeczności, choć nie oznaczało to, że wyjawili przed nim wszystkie swoje tajemnice.

Zbigniew Waleryś odtwórca Dionizego Wajsa, męża Papuszy zafascynowany był cygańską muzyką i jej twórcami. Aktor zauważył, że Cyganie żyją z muzykowania, każdy z nich gra na jakimś instrumencie. Poznaliśmy wirtuoza skrzypiec Rolanda, niestety nie udało się go nakłonić do prób z muzykami przygotowującymi tło do filmu pod kierunkiem kompozytora Jana Kanty Pawluśkiewicza. Cyganie,  którzy zagrali role w filmie byli dumni gdy siebie zobaczyli na dużym ekranie – powiedział Waleryś.

 Edward Dębicki – gorzowski Rom, artysta, kompozytor, poeta i pisarz, twierdzi, że 50 proc. tajemnic zostało zachowanych, mimo ukazania się książki Angeliki Kuźniak, czy realizacji filmu „Papusza”. Dębicki nie zgadza się z rzeczywistością pokazaną w filmie i książce, twierdzi, że została ona przekłamana.

Jednak widzowie wyrazili zadowolenie, że mogli obejrzeć na ekranie życie Cyganów, które na pewno różami usłane nie było. Z przyjemnością obejrzeli czarno – biały film o cygańskiej poetce Papuszy, która przez 30 lat mieszkała w Gorzowie Wielkopolskim. Niektórzy mają pretensje do twórców  filmu, że nie pojawił się wątek związany z nadwarciańskim grodem, w którym przez lata stacjonowały cygańskie tabory. Wszyscy jednak byli zgodni, że dobrze się stało, że taki film powstał. Zekranizowany fragment egzystencji Cyganów na polskiej ziemi stał się powodem do przemyśleń, rozmów i refleksji.

Papusza” jest pierwszym polskim filmem w języku romskim, do którego muzykę napisał Jan Kanty Pawluśkiewicz. Zdjęcia są autorstwa Krzysztofa Ptaka i Wojciecha Staronia.

Organizatorami imprez Tygodnia z Papuszą byli:  

Miejskie Centrum Kultury, Gazeta Wyborcza, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa – Akademickie Centrum Badań Euroregionalnych, Miejskie Centrum Kultury, Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury, Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta, Kamienica Artystyczna Lamus, CEA Filharmonia Gorzowska, Miejski Ośrodek Sztuki, Kino Helios.

W Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej odbyło się spotkanie z Angeliką Kuźniak autorką książki pt. „Papusza” połączone z wystawą tematyczną dotyczącą życia i twórczości Papuszy. W PWSZ wykład pt. „Historia Papuszy w świetle akcji osiedleńczej Romów” wygłosił dr Piotr Krzyżanowski.

W Muzeum im. Dekerta odbyło się spotkanie z poezją Papuszy z udziałem Edwarda Dębickiego. W Kamienicy Artystycznej Lamus – wernisaż wystawy fotograficznej „Romowie wśród nas” Arkadiusza Goli.

W Filharmonii Gorzowskiej zaprezentowano koncert dla dzieci "Co Papuszy grało w duszy?". W programie znalazły się się utwory Edwarda Dębickiego oraz historia Papuszy przekazana w formie bajki.

W Kinie 60 krzeseł przy Miejskim Ośrodku Sztuki odbyły się projekcie filmów o tematyce romskiej: „Zanim opadną liście” reż. Władysława Ślesickiego oraz "Historia Cyganki"  reż. Gregory Kowalskiego i ”Choć raz zobacz jak kręcą się tylne koła wozu" , reż. Piotra Wójcika.